Przejdź do treści

Produkty pszczele cz.1 – pyłek pszczeli i pierzga

pierzga

Czy wiesz, że pszczoły zapylają 1/3 roślin, które spożywamy? Stanowią nie tylko ważny element naszego ekosystemu, ale wytwarzają również szereg produktów, które są dla nas bardzo zdrowe. Niewątpliwie miód jest najbardziej popularnym produktem pracy pszczół, choć nie jedynym,, jest ich wiele – m.in. pierzga, pyłek pszczeli, mleczko pszczele, wosk pszczeli. Chciałabym w kilku artykułach przybliżyć Ci inne produkty pszczele, w tym opowiem o pyłku pszczelim i pierzdze.

Pyłek pszczeli

JAK POWSTAJE I DO CZEGO SŁUŻY PYŁEK PSZCZELI?

Pyłek powstaje ze zbieranego przez pszczoły robotnice pyłku kwiatowego. Pszczoła miesza go z odrobiną miodu, nektaru lub śliny i formuje w kulki, nazywane obnóżami. W trakcie transportu do ula przechowuje je w specjalnych koszyczkach znajdujących się na tylnych nogach. 

Pyłek pszczeli jest pokarmem pszczół, zwłaszcza larw i młodych robotnic w okresie intensywnego wzrostu. Pyłek stanowi najbogatsze i najzdrowsze pożywienie dla pszczół, bez niego nie mogłyby przetrwać, nawet pomimo dużych zapasów miodu. Jest bogaty w białko i inne składniki odżywcze, których zidentyfikowano ponad 250 [2].

WARTOŚĆ ODŻYWCZA PYŁKU PSZCZELEGO

Wartość odżywcza pyłku jest zależna od tego z jakich kwiatów został zebrany. Najważniejszym jego składnikiem jest białko będące źródłem aminokwasów, zawiera też dość duże ilości węglowodanów i błonnika. Jest także nieocenionym źródłem flawonoidów. Dostarcza wielu cennych witamin i składników mineralnych niezbędnych pszczołom [1].

Do najbardziej cennych pod względem wartości odżywczej pyłków należą te pochodzące z – brzozy, wrzosu, gruszy, koniczyny, babki, czy wierzby. Z kolei pyłki pozyskiwane z drzew iglastych mają najmniejszą wartość odżywczą.

Na wartość odżywczą pyłku kwiatowego ma również wpływ środowisko, w którym rosła roślina. Wśród tych czynników znaczenie ma rodzaj gleby, strefa klimatyczna, czy pora roku. O wartości odżywczej pyłku stanowi również sposób jego przetwarzania przez człowieka, szczególnie odpowiednie suszenie. Mniejsze ilości można suszyć tradycyjnie, rozkładając go na sitkach w zacienionym i suchym miejscu, trwa to kilka dni. Z reguły większe ilości suszone są jednak bardziej zaawansowanymi technikami, np. suszarkami. Takie suszenie powinno być jednak jak najkrótsze, a temperatura nie powinna przekraczać 40°C, aby nie zniszczyć zawartych w pyłku substancji odżywczych. Dlatego aby mieć pewność, że pyłek z którego korzystamy jest dobrej jakości, warto kupować go z zaufanych pasiek.

PROZDROWOTNE WŁAŚCIWOŚCI PYŁKU

Larwy i młode pszczoły karmione pyłkiem są bardziej odporne na choroby i mają lepszą kondycję, co przekłada się na większa produktywność całej pszczelej rodziny.

A jaki wpływ pyłek ma na nasz organizm? Jak działa?

  • chroni wątrobę – dzięki zawartości lecytyny, kefaliny i mio-inozytolu, które zapobiegają odkładaniu tłuszczu i cholesterolu w wątrobie;
  • pomaga w leczeniu insulinooporności – dzięki zawartości mio-inozytolu, który poprawia wrażliwość tkanek na działanie insuliny;
  • wpływa korzystnie na układ krążenia – pomaga przeciwdziałać rozwojowi chorób sercowo-naczyniowych, dzięki dużej zawartości antyoksydantów (flawonoidów, katechin, kwasów fenolowych);
  • regeneruje i odżywia – zawiera duże ilości białka, kompleksów witamin i minerałów – może być stosowany u osób niedożywionych, z niedoborami pokarmowymi, po przebytych chorobach, ale również u osób podejmujących duży wysiłek fizyczny np. sportowców;
  • działa antybakteryjnie i antybiotycznie;
  • wspiera układ odpornościowy – chroni przed promieniowaniem jonizującym, sprzyja większej produkcji przeciwciał;
  • działa adaptogennie – wspiera nasz organizm i pomaga mu się przystosować do niekorzystnych warunków zewnętrznych, poprawia odporność, kondycję fizyczną i psychiczną.
Zdjęcie od Pixabay

PIERZGA – JAK POWSTAJE? JAKĄ MA WARTOŚĆ ODŻYWCZĄ?

Pierzga nazywana chlebem pszczelim powstaje z pyłku kwiatowego. Pszczoły po przetransportowaniu pyłku do ula umieszczają go w pustych komórkach plastrów, ubijają i zabezpieczają miodem, aby ograniczyć dopływ tlenu. Jeśli pyłek ma stanowić zapas na zimę pokrywają go dodatkowo woskiem. W takich warunkach dochodzi do fermentacji mlekowej, która trwa około 7 dni, a gotowy produkt nazywamy pierzgą.

Białko zawarte w pierzdze pod wpływem fermentacji ulega rozpadowi do peptydów i aminokwasów, a wielocukry rozkładają się do cukrów prostych. W wyniku fermentacji zmianie ulega również proporcja występujących w pierzdze drobnoustrojów. Wzrasta ilość bakterii z rodziny Lactobacillus i Pseudomonas, a maleje liczba drożdżaków.  Ponadto występuje w niej witamina K, której nie ma w pyłku pszczelim. Pierzga nie bez powodu nazywana jest chlebem pszczelim. Stanowi ona pokarm dla larw, młodych pszczół oraz królowej. Jej zapas w ulu warunkuje przeżycie całej pszczelej rodziny. Szacuje się, że jeden ul spożywa rocznie 18-35 kg pierzgi, niektóre źródła podają, że nawet do 75 kg (cyt. za [3]).

PIERZGA – ZDROWSZA NIŻ PYŁEK

Podobnie jak pyłek pierzga ze względu na dużą wartość odżywczą będzie cennym dodatkiem do diety u osób:

  • osłabionych
  • niedożywionych
  • po przebytych chorobach
  • uprawiających sport i wykonujących ciężką pracę fizyczną.

Ma ona jednak o wiele silniejsze niż pyłek działanie antybiotyczne. Można ją także stosować u osób z brakiem łaknienia, cierpiących na choroby przewodu pokarmowego i cukrzycę.

Szacuje się, że pierzga ma 3-krotnie większe działanie lecznicze niż pyłek kwiatowy.


Chcesz dowiedzieć się więcej o innych produktach pszczelich? Zapraszam do czytania!

  1. Habryka C.: Pyłek pszczeli produktem pracy pszczół. Bioprodukty – pozyskiwanie, właściwości i zastosowanie. Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznań 2016, wyd. 1, s.13-20
  2. Kurek-Górecka A., Balwierz R., Dzierżewicz Z.: Dietetyczne aspekty zastosowania pyłku pszczelego. Bromat. Chem. Toksykol., 2017, 3, s.191-200
  3. Stawiarz E., Dyduch J.: Zastosowanie produktów pszczelich pochodzenia roślinnego w apitreapii. Episteme 2014, 25, s.111-117

Zdjęcie od Pixabay

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *