Nagietek lekarski (łac. Calendula officinalis Linne) jest rośliną powszechnie występującą, często uprawiamy go w naszych ogrodach. Ma on szerokie zastosowanie, wykazuje właściwości przeciwzapalne, antydrobnoustrojowe, przeciwnowotworowe, immunostymulujące, działa ochronnie przed szkodliwym wpływem dymu tytoniowego, można go stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Surowcem zielarskim jest kwiat nagietka, czasem zbierane się całe koszyczki. Zawiera on saponiny i alkohole trójterpenowe, a także karotenoidy (ok. 3%) i flawonoidy.
NAPARY Z KWIATÓW NAGIETKA
Napary z nagietka można używać w nieżytach żołądka i jelit, w przeziębieniu, grypie, do przepłukiwania jamy ustnej (nadżerki, afty, zapalenia dziąseł, gardła). Działa ochronnie i przeciwzapalnie na błony śluzowe przewodu pokarmowego. Pomaga zapobiegać występowaniu wrzodów, łagodzi ich objawy, wspiera procesy gojenia zarówno wrzodów, jak i blizn powstałych po zabiegach operacyjnych.
Działa również zewnętrznie, można go stosować do przemywania skóry, przy oparzeniach, odleżynach, zmianach trądzikowych, wypryskach, a także do przemywania narządów płciowych.
Napar z kwiatów nagietka wg Ożarowskiego i Jaroniewskiego
- 1 łyżka kwiatów nagietka
- 1 ½ szklanki wody
Kwiaty zalej wrzącą wodą i odstaw pod przykryciem na 30 minut. Zostaw na kolejne 10 minut i przecedź.
Pij ½ szklanki 3 razy dziennie na 1 godzinę przed posiłkiem. Napar możesz stosować również zewnętrznie do okładów i przymoczek.
INNE PREPARATY Z KWIATÓW NAGIETKA
Istnieje wiele preparatów z nagietka o wielorakim zastosowaniu – maść nagietkowa, żele, wyciągi, nalewka nagietkowa, czopki, globulki itp. Cześć z nich można wykonać samemu, np. maść nagietkową (ze świeżego lub suchego ziela lub samych kwiatów z masłem kozim lub lanoliną).
Nalewka nagietkowa wg Ożarowskiego i Jaroniewskiego
- 50 g kwiatów nagietka
- 500 ml alkoholu 40%
W litrowym słoiku umieść kwiaty nagietka, zalej je alkoholem, zakręć słoik. Odstaw na 14 dni, pamiętaj aby często wstrząsać słoikiem. Przecedź i wyciśnij ziele, a otrzymany płyn przelej do szklanej ciemnej butelki lub kilku małych buteleczek. Gotowa nalewka nagietkowa posiada pełne spektrum działania nagietka, można stosować ją doustnie oraz zewnętrznie.
Stosowanie wewnętrzne – 30-50 kropli nalewki lub ½ łyżeczki rozwodnionej w kieliszku wody 2-3 razy dziennie na 1 godzinę przed posiłkiem.
Stosowanie zewnętrzne – 1 łyżeczka na ½ szklanki wody do okładów.
NAGIETEK W KOSMETYKACH
Dzięki obecności karotenoidów jest cennym surowcem wykorzystywanym w kosmetologii. Chroni skórę przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych oraz wspomaga jej resorpcyjne właściwości. Jest składnikiem wielu kremów, balsamów, toników, szamponów. Niestety nie zawsze są to kosmetyki o odpowiedniej jego zawartości lub też jakości, aby rzeczywiście wykazywać pozytywne oddziaływanie na naszą skórę.
Jeśli interesują Cię inne moje artykuły dotyczące fitoterapii, znajdziesz je tutaj, zioła mają nam wiele do zaoferowania.
- Budzianowska A., Budzianowski J.: Ochrona przed dymem tytoniowym – związki i substancje pochodzenia naturalnego. Przegląd Lekarski 2015, 72, 3, 148-151
- Różański H.: Kwiat nagietka – Flos Calendulae jako surowiec farmakopealny. https://rozanski.li/363/kwiat-nagietka-flos-calendulae-jako-surowiec-farmakopealny/
- Różański H.: Nagietek – Calendula. https://rozanski.li/361/nagietek-calendula/
- Ożarowski A., Jaroniewski W.: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Warszawa 1987, s. 266-269