Kwiat, a właściwie kwiatostan, lipy (łac. Inflorescentia Tiliae) wykorzystujemy w ziołolecznictwie już od wieków w leczeniu chorób przebiegających z gorączką (m.in. w przeziębieniu), problemów trawiennych, czy też łagodzeniu stanów napięcia nerwowego. Do pozyskania kwiatów używa się dwóch gatunków – lipy drobnolistnej (Tilia cordata Miller) oraz szerokolistnej (Tilia platyphyllos Scopoli) – oba są powszechne w Polsce, zwłaszcza na nizinach.
PROZDROWOTNE DZIAŁANIE NAPARU Z KWIATÓW LIPY
Napary z kwiatów lipy dzięki zawartości flawonoidów i kwasów fenolowych działają łagodnie napotnie oraz przeciwzapalnie w stanach chorobowych przebiegających z gorączką, zwłaszcza w przeziębieniu, grypie, zaleca się je również w nieżytach górnych dróg oddechowych, w anginie, zapaleniu gardła, czy oskrzeli.
Dzięki śluzom zawartym w kwiatostanach wykazują działanie osłonne, przeciwkaszlowe, a także łagodzące na podrażnienia błony śluzowej przewodu pokarmowego. Kwiat lipy pomaga zmniejszać napięcie mięśni gładkich, pobudza uwalnianie żółci oraz w niewielkim stopniu stymuluje wydzielanie soku żołądkowego.
Napary z kwiatów lipy wykazują również lekkie działanie uspakajające, zwłaszcza w stanach napięcia nerwowego oraz nadpobudliwości.
Ponadto napar ten można stosować zewnętrznie do pielęgnacji skóry podrażnionej, suchej, z wypryskami, ma on działanie przeciwzapalne, antyseptyczne, nawilżające i osłaniające, poprawia uwodnienie skóry, jej elastyczność i sprężystość, zmniejsza łuszczenie naskórka i łojotok. Znajduje zastosowanie w pielęgnacji włosów, zwiększa ich wytrzymałość, a także hamuje powstawanie łupieżu. Przy stanach zapalnych spojówki i powiek, przy uczuciu suchości i piasku w oczach, a nawet zmęczeniu, obrzęku oczu, czy workach pod oczami można stosować okłady z naparu kwiatu lipy.
RECEPTURY
wg Ożarowskiego i Jaroniewskiego
Napar z kwiatów lipy do użytku wewnętrznego i zewnętrznego
- 1,5 łyżki kwiatów lipy
- 2 szklanki wody
Kwiaty zalej wrzącą wodą, przykryj i zaparzaj przez 15 minut, odstaw na kolejne 10 minut i przecedź. Pij po ½ szklanki 3 razy dziennie przed posiłkiem.
Mieszanka napotna
wymieszaj te same ilości kwiatów lipy, kwiatów bzu czarnego i owoców berberysu (lub kłączy perzu)
- 2 łyżki mieszanki ziołowej
- 2 szklanki wody
Zioła zalej wrzącą wodą, przykryj i zaparzaj przez 20 minut, odstaw na kolejne 10 minut i przecedź. Wypij jeszcze gorące wieczorem przed snem. Aby wzmocnić działanie ziół, do naparu możesz dodać sok malinowy, z aronii, czy syrop z mniszka lekarskiego.
Mieszanka uspakajająca
wymieszaj te same ilości kwiatów lipy, liści melisy lekarskiej i korzeni kozłka
- 1 łyżka mieszanki ziołowej
- 1 szklanka wody
Zioła zalej wrzącą wodą, przykryj i zaparzaj przez 15 minut, odstaw na kolejne 10 minut i przecedź. Pij po 1/3 szklanki 3 razy dziennie po posiłku.
Mieszanka ziołowa do kąpieli
- 50 g kwiatów lipy
- 20 g kwiatów lawendy
- 20 g kwiatów (lub całego ziela) wrzosu
- 2 l wody
Zioła zalej wrzątkiem, przykryj i odstaw na 30 minut. Przecedź napar i wlej go do wanny. Pozostałe po parzeniu zioła umieść w płóciennym woreczku, zawiąż i również umieść w wannie, do której dolej wodę o temperaturze ok. 38°C do 1/3 jej wysokości. Najlepszy czas kąpieli to ok. 20 minut. Po jej zakończeniu okryj się ręcznikiem bez wycierania, połóż się do łóżka i przykryj dokładnie.
Kąpiel ziołowa działa uspakajająco, poprawia elastyczność skóry, ułatwia zasypianie, a także pomaga walczyć z objawami przeziębienia i nieżytów górnych dróg oddechowych.
Możliwe działania niepożądane: nie zaobserwowano żadnych o ile stosuje się zalecane dawki.
- Kohlmünzer S.: Farmakognozja. Warszawa 2007, s.179-180
- Nowak G., Nawrot J.: Surowce roślinne i związki naturalne stosowane w chorobach układu oddechowego. Herba Polonica 2009, 55, 4, s.207
- Różański H.: Kwiat lipy – Flos (Inflorescentia) Tiliae w fitoterapii
- Ożarowski A., Jaroniewski W.: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Warszawa 1987, s. 227-230
Zdjęcie od bearfotos – pl.freepik.com