Kiedy karmienie piersią nie jest wskazane?

Karmienie piersią niesie za sobą wiele korzyści zdrowotnych zarówno dla dziecka, jak i jego mamy (więcej na ten temat możesz przeczytać tutaj). Niestety czasem pomimo naszych chęci, nie jest ono możliwe, lub trzeba je w jakimś stopniu ograniczyć. Wokół karmienia piersią narosło wiele mitów. Wiele jest również niedomówień dotyczących przeciwwskazań do karmienia piersią, dlatego chciałabym je uporządkować.

Z tego artykułu dowiesz się, kiedy karmienie piersią:

• jest bezwzględnie zabronione
• powinno być ograniczone lub czasowo wstrzymane
• jest możliwe pomimo choroby lub innych sytuacji

KIEDY NIE MOŻESZ KARMIĆ PIERSIĄ?

Istnieje niewiele przyczyn, kiedy karmienie piersią jest bezwzględnie zakazane. Część leży po stronie mamy, a część wynika z problemów zdrowotnych dziecka.

Ze strony mamy mamy do czynienia z kilkoma sytuacjami, kiedy nie powinna karmić piersią:

• zakażanie wirusem HIV (dotyczy krajów europejskich)
• zakażenie wirusami HTLV-1 i HTLV-2
• alkoholizm
• narkomania.

W przypadku dzieci przyjmowanie mleka mamy jest bezwzględnie zakazane w zaledwie dwóch chorobach:

• klasycznej galaktozemii – jest to choroba bardzo rzadka, występuje w zaledwie 1 na 60 tys. urodzeń
• wrodzonym niedoborze laktazy – występuje jeszcze rzadziej.

KIEDY MUSISZ OGRANICZYĆ KARMIENIE PIERSIĄ? PROBLEMY ZDROWOTNE MAMY

W niektórych sytuacjach potrzebne jest czasowe lub ilościowe ograniczenie karmienia piersią. Czasem mleko może być odciągane i podawane dziecku. W innych przypadkach konieczne jest podawanie mleka z Banku Mleka Kobiecego lub mleka modyfikowanego.

Kiedy należy ograniczyć karmienie piersią?

Przeciwwskazania ze strony mamy:

• czynna, nieleczona gruźlica – karmienie można wznowić po 14 dniach od podjęcia leczenia, a wcześniej warto odciągać pokarm i podawać go dziecku (o ile nie ma zmian na piersi i nie rozwinęła się gruźlica gruczołu piersiowego)
• zakażenia wywołane przez m.in. Haemophilus influenzae b, Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae – z reguły można wrócić do karmienia piersią po 48 h od rozpoczęcia leczenia (należy to skonsultować z lekarzem)
• podejrzenie zakażenia i zakażanie wirusem Ebola – powrót do karmienia dopiero po całkowitym wyleczeniu mamy
• przyjmowanie leków przeciwwskazanych dla kobiet w ciąży i karmiących piersią – leki kategorii L5 wg FDA – należy skonsultować z lekarzem czy i kiedy można wznowić karmienie
• bruceloza – powrót do karmienia nie wcześniej niż po 96 h od rozpoczęcia leczenia (należy to skonsultować z lekarzem)
• krztusiec – zaprzestanie karmienia piersią w trakcie leczenia, ale można podawać dziecku odciągnięty pokarm
• infekcje paciorkowcowe – w przypadku paciorkowców typu A wstrzymanie karmienia piersią, zaś w infekcjach paciorkowcami typu B można podawać dziecku odciągnięte mleko mamy
• infekcje gonokokowe – powrót do karmienia nie wcześniej niż po 24 h od rozpoczęcia leczenia (należy to skonsultować z lekarzem)
• poddanie się badaniom obrazowym, w których podaje się związki radioaktywne – nie wymaga to jednak całkowitego zaprzestania karmienia piersią, należy skonsultować z lekarzem, kiedy można je znów podjąć.

KIEDY MUSISZ OGRANICZYĆ KARMIENIE PIERSIĄ ZE WZGLĘDU NA ZDROWIE DZIECKA?

W przypadku niektórych chorób konieczne jest ograniczenie karmienia piersią i wspomaganie się specjalistycznym preparatem mlekozastępczym. Oczywiście dziecko powinno znajdywać się pod opieką poradni chorób metabolicznych.

Dotyczy to takich schorzeń jak:

• fenyloketonuria – należy stosować preparat ubogi w fenyloalaninę. Jednak badania dowodzą, że częściowe dokarmianie mlekiem mamy wpływa korzystnie na rozwój dziecka, więc niekoniecznie trzeba z niego rezygnować
• choroba syropu klonowego – dziecko powinno otrzymywać preparat ubogi w leucynę, izoleucynę i walinę, ale może być dokarmiane mlekiem mamy
• inne choroby metaboliczne z nieprawidłową przemianą aminokwasów – należy stosować indywidualnie dobrane preparaty
• zaburzenia oksydacji kwasów tłuszczowych (FAOD) – dziecko powinno otrzymywać preparat dobrany do jego potrzeb, ale może być dokarmiane mlekiem mamy.

Czasem stan zdrowia dziecka nie pozwala mu lub znacząco utrudnia ssanie. W takich sytuacjach można podawać mu odciągnięte mleko mamy za pomocą sondy, butelki, czy łyżeczki. Względnymi przeciwwskazaniami do karmienia piersią będą:

• ciężki, niestabilny stan zdrowia dziecka
• rozszczepienie warg i podniebienia
• wcześniactwo i bardzo mała masa urodzeniowa
• niektóre wady serca – w sytuacjach kiedy wysiłek związany ze ssaniem jest zbyt duży.

KIEDY MOŻESZ KARMIĆ PIERSIĄ?

Czasem stan zdrowia mamy i dziecka budzi wątpliwości, czy może karmić dziecko, czy też nie.

W tych sytuacjach/chorobach możesz karmić piersią:

• ostra choroba infekcyjna u mamy
• wirusowe zapalenie wątroby (WZW) typu A, B i C u mamy – przy podjęciu odpowiednich kroków
• zakażenie wirusem cytomegalii u mamy
• zapalenie gruczołów piersiowych
• zakażenie wirusem opryszczki zwykłej u mamy – o ile nie ma zmian na piersiach, wówczas można podawać odciągnięty pokarm
• ból brodawek podczas karmienia
• zakażenie wirusem ospy wietrznej u mamy – można podawać odciągnięty pokarm
• zakażenie wirusem Epsteina i Barr
• popękane brodawki
• silikonowe implanty piersi
• cięcie cesarskie
• spożywanie alkoholu i palenie papierosów – sporadycznie i w małych ilościach
• żółtaczka związana z karmieniem piersią
• zapalenie ucha środkowego u dziecka
• zapalenie płuc u dziecka.

---

Interesują Cię inne artykuły dotyczące karmienia piersią i diety dziecka? Kliknij tutaj, postaram się sprostać Twoim oczekiwaniom.

1. Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A. [pod red.]: Karmienie piersią w teorii i praktyce. Podręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy. Medycyna Praktyczne, Kraków 2017, s. 439-446
2. Szajewska H., Socha P., Horvath A. [i wsp.]: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Przegląd Pediatryczny 2021, 50, s. 1-21